Euskararen mendian grekoa da gailurra

Erabiltzailearen aurpegia t: Juan Luis Goikoetxea 2021ko aza. 4a, 14:37

Grekoa dira: protokolo, sinalefa, eta geranio hitzak; ez datoz euskarara ingelesetik, espainoletik edo frantsesetik. Euskara dira, eta grekotik hartu ditugu. Gauza bera egin dute ingelesek, frantsesek nahiz alemanek.

Kentzen badizkiozu euskarari grekozko hitzak, zer kenduko diozu? Mendiari gailurra; piramideari edo triangeluari  erpina, trapezio bihurtuz, eta euskarari kultua izateko terminoak.

Gainera, grekoak izen ona eta prestigioa ematen ditu. Ez da maila bereko elea okulista eta oftalmologo; kailista eta podologo. Erroman Cesarrek herritarrekin eta soldaduekin latinez egiten zuen berba, baina bere ingurukoekin eta kultura mundukoekin grekoz. Horrela agertu ziren Erromako inperioan hizkuntza maila bi: goikoa grekoa eta apala latina. Horiez gainera, baziren beste maila eta estiloak ere, baina denak grekoaren azpian, latina baino gorago zegoen-eta.

Horren harira dator Cesarrek Brutori esan ziona, honek azken aiztokada eman zionean:

- καί σú βρουτε τέkνον μου;

Eta ez latinez:

-Tu quoque, Brute, fili mi.

Euskaraz esango genukeena:

-Zuk ere bai, Bruto, ene seme?

Hortik gora, irakurle, grekoek hizkuntza trebatua eta prestatua laga ziguten pentsamendurako. Grekoak Europako hizkuntza guztietan oso eragin handia eduki du.

Federiko Krutwig jakituria handikoak idatzi zuenez, “Europako kultura osoa Grezian sortua da, grekoek asmatu eta aurkitu dituzte gure kultura-modelo eta estruktura guztiak, bai literaturan, bai musikan, bai arkitekturan, bai filosofian; baita jakintzetan ere.

Euskal Herriko mitologia ere konturik garrantzizkoenetan Greziatik etorria da, Tartalo eta lamiak etorkiz grekoak dira. Eta Euskal Herrian bezala beste europar herri guztietan ere bai”.

Guk begiratuko bagenio Europako hizkuntzetako kultur hitzen tesauroari -tesauro grekotik dator-, laster ohartuko ginateke erdia baino gehiago grekoa dela, eta sintaxian eta morfologian ere bai.

Greziako iturritik edaten du ingelesak, espainolak, frantsesak nahiz euskaldunak. Iturri berbereko ura edaten dugu. Beraz, ez gara ingelesaren menpeko, ez espainolaren, ez frantsesaren.

Erabil ditzagun grekozko berba euskaldunak. Izan gaitezen batera euskaldun eta unibertsal.

Txorierriko albiste garrantzitsuak eta azken ordukoak jaso gura dituzu Whatsapp bitartez?

WHATSAPP: Bidali ALTA hitza 747 406 561 telefono zenbakira.

Izan zaitez berriemale ere. Bidali zure argazkiak, bideoak eta berriak.

Hilero lagun birentzako bazkaria zozkatuko dugu alta hartzen dutenen artean (Baserri Antzokian).