“Zirkuak gauza asko ematen dizkizu: ezinezkoa zela uste zenuena egitea”

Zer da Gure Zirkua?

Magia eskaintzen duen familia bat da Gure Zirkua. Saiatzen gara atontzen, po­lita jartzen, musikarekin mimatzen… Azken finean, gozatzen. Gozatzeko ez da behar arriskuak hartzea, ez du merezi. 

Gure Zirkua sortzea erabaki ze­nuten duela bost urte. Zelan?

2017ko urrian bost emanaldi eman genituen, kamioirik gabe. Horrela lortu ge­nuen hesiak eta egurrak margotzea. 2018ko ekainean erosi genuen kamioia, bi­garren eskukoa; eta orduantxe hasi gi­nen ibilian.

Zelan otu zitzaizuen euskal zir­kua gorpuztea?

Aldaketa garaia zen niretzat, 40 urteko krisialdian nengoen. Lehendik ere, pailazo emanaldiak genituen (urtean 80 bat), eta antzerkiarekin nahikoa nuen. Pailazo-kidea hil zitzaidan, eta aldaketa beharra nuen. Txikitatik asko ikusi dut zirkua, baina ezinezkoa zela uste nuen… Norekin hitz egin behar da zirkua egi­teko? Eta itxaron gabe, sortzea erabaki nuen. Garai hartan Allí abajo telesailean nengoen, eta soldata hori horretarako erabiltzea erabaki nuen. Azken finean, gure hizkuntzan eta gustatzen zaigunean egiten dut lan: gurasoek zoriontzen gai­tuzte, umeek gurekin argazkiak atera nahi dituzte… Oso esker oneko lana da, ni ho­rrela zoriontsua naiz. Ez nuke sinatuko bestelako lanik orain.

Pandemiak ere ez du zuek geratzea lortu.

Pandemia garaian Arrasaten egon gi­nen hilabete eta erdiz. Albisteak eta egoe­ra egun batetik bestera aldatzen zi­ren­ez (herrietako mugikortasun mugak eta abar) zirkua bi lekutan finkatzea era­baki ge­nuen.

Zirkuaren munduan euskara erdi­gu­nera ekarri duzue.

Euskal Herrian zirkua egiten duen jende asko dago. Emanaldi propioak di­tuzte, baina zir­ku formatuan ez dago bes­terik. Gurea era­kusleihoa da artista as­korentzat zentzu ho­rretan. Gure Zir­kuak egonkortasun ekonomikoa ematen die artistei, astero-astero emanaldiak di­tu­gulako. Dena den, buruhaustea ere ba­da zir­kua, baina dena partekatzen du­gu taldean: emanaldi proposamenak, ka­rabanak, ka­mioia, kar­pa… 

Belaunaldiartekotasuna ere bada zuen ezaugarrietako bat.

Bai. 47-48 urteko artistak ere baditu­gu, Londresen, Japonian zein Los Ange­les­en aritu dira zirkua egiten, eta eu­ren ibilbideko azken txanpa norbere he­rrian egitea ederra da. Bestetik, gure neska-mu­tilak ditugu, jolastera datozenak eta eman­al­dian ateratzen direnak gero.

Ahalduntze prozesu bat eskaintzen du Gure Zirkuak, beraz.

Bai. Ibonen alabak, Maddik, abestea gogoko du, eta beste pauso bat egin du: orain hasi da aitarekin batera hiru pieza kantatzen. Gero nahi duena egingo du: kazetaria, irakaslea edo iturgina, baina bitartean goza dezala. Esperientzia ez zaio ahaztuko!

Lezama altxatu duzue karpa. Zerekin egingo dute topo ikus­leek?

Gure Zirkuko poza, magia eta esentzia mantendu behar dira, baina berritasunak es­kaini behar dira. Aurten, dekoratua al­datu dugu. Eboluzioa bistakoa izan arren, ez ditugu hasierako inozentzia, maitakortasuna edo xarma galdu behar. 

Eta zer ez dute ikusiko? Karparen in­guruan eta atzean zer nolako bizi­mo­dua dago?

Karpan ikusten dena Gure Zirkuaren isla da: hemen elkarbizitza handia da­go, dena egiten dugu elkarrekin. Oso erreala da gure zirku bizitza, eta magikoa. Hemen lan handia dago, baserria be­za­lakoa da: mantenu lan asko dago, en­trenamenduak, janaria prestatzea…  De­na den, saiatzen gara asteburuak gu­retzat ere berezi bi­la­katzen: ostiral gauean pizza afaldu, eta gaur bro­kolia. Antolaketa handia dago: as­te­lehen goizetan umeak eskolara erama­teko antolatzen gara, edo baten batek medikura joan behar badu… Lasai-lasai gaudenean ere beti dago zer hobetu.

Gure Zirkuaz gain, udan, tailerrak antolatzen hasi zarete. Bada harrobi­rik.

Bai. Umeek egin behar dutena jolastea da, esperimentatu eta deskubritzea. Zir­kuak gauza asko ematen dizkizu: ezin­ezkoa zela uste zenuena egitea (kable gainean ibiltzea kasu). Horrek ematen duen konfiantza sekulakoa da. Musika ge­hitzean, gainera, irudimena lantzen du­te, eta musika entzuten ikasi; eta az­kenean, gauzak sortzen hasten dira. Es­kola as­kotatik deitzen gaituzte.

Duela bost urte erabaki zenuen Gu­re Zirkuaren ametsa betetzea. Ha­mar urte barru, zer gustatuko li­tzai­zuke bilakatzea?

Porrotxek behin hala esan zidan: "Oso ondo, Iker! Baina orain honi eutsi egin behar zaio!" (kar-kar). Gure Zirkua izena horregatik jarri genuen. Biharko egunean, 70 urterekin, berdin-berdin etorriko naiz hona esketxa egiteko es­katzen; edo agian ez didate utziko. Hau geratzeko eta aldatzeko etorri da. Ka­mioia izorratuko da, baina etorriko da bes­te bat. Hobetzen jarraituko du, eta gau­za asko egiten. Gure Zirkua ikustera euskaldunak etortzen dira, baina akaso mundura atera beharko da nozbait: Zer­gatik joango dira trikitilariak Boisera eta Gure Zirkua ez? Gure proiektua ibiltaria da, beraz, zergatik ez!