Elikagaien prezioen igoerari, zelan egin aurre?

ESTRATEGIAK: erosketa-saskian di­rua aurrezteko erak

• Erosketak, beharrezkoak diren eli­ka­gaietara mugatu: asteko jatorduak pla­ni­fikatu, erosketa zerrenda egin eta be­harrezkoa dena erosi. Kapritxoak aldi ba­te­ra utzi eta erosketak goserik gabe egin.

• Prezioak konparatu: denda eta kate ez­berdinek eskaintzen dituzten prezioak konparatu, elikagai bakoitza non erosi jakiteko.

• Ez utzi markak erabakia baldintzatzea: markaren ospea ez da beti kalitatearen sinonimoa. Marka ezezagun batzuk (“mar­ka zuriak”) kalitate handikoak dira eta, aldi berean, merkeagoak.

• Ez utzi etiketak engaina zaitzaten: etiketan “eskaintza” edo “beherapena” hitzak dituzten produktuak beti ez dira merkeagoak izaten (marketin estrategiak izaten ohi dira). Produktua merkeagoa den jakiteko, prezioak pisuaren arabera alderatu, ez salmenta-prezioaren arabera.

• Erosi elikagaiak ontziratu gabe: irau­pen luzeko elikagaiak, hala nola zerealak, arroza, fruitu lehorrak eta lekale lehorrak, ontziratu gabe edo ontzi handietan merkeagoak eta jasangarriagoak dira.

• Gogoratu aurrezteko modu bat jana­ria ez xahutzea dela. Produktu batzuk iraun­gitzear daudenean merkeago daude, baita kantitate handietan erosiz gero ere. Xahutzea saihesteko, erosi soilik jatea aurrei­kusten duzuna, eta aldian-aldian, elika­gaien iraungitze data begiratu, iraun­gitzear dauden elikagaiei lehentasuna ema­teko. Jakiak kontserbatzen ikastea ere garrantzitsua da.

• Kontuz! Ez da gauza bera iraungitze-da­ta eta lehentasunezko kontsumo-da­ta. Lehentasunezko kontsumo datak adieraz­ten du elikagaiaren propietateak noiz arte mantentzen diren bere horretan (betiere ontzia ireki ez bada), baina data horretatik aurrera, kontsumitzeko segurua izaten jarrai dezake. 

AHOLKUAK: elikadura egokia eta merkea eskuratzeko bideak

• Sasoiko fruta eta barazkiak hartu. Merkeagoak izaten dira eskaintza eta eskariagatik. Gainera, zapore eta aroma handiagokoak izaten dira (benetakoak); beraz, ez da beharrezkoa izaten gatza eta koipea gehitzea jakiaz disfrutatzeko. Azkenik, jatorrizko bitaminak eta propietateak askoz hobeto kontserbatuko dituzte.

• Ekidin jaki ultraprozesatuak: ga­lletak, opilak, snack-ak, fres­kagarriak eta au­rrez pres­ta­tutako platerak di­ra gehien kon­tsumitutako ul­tra­pro­ze­sa­tuak, eta gu­re osa­sunari ez diote me­sede egiten: gatza, azu­krea, gehigarriak eta ge­hiegizko kaloriak iza­ten dituzte, bes­teak bes­te, eta kon­trara, ez dituzte osa­sun­garriak diren subs­tantziak (bitaminak, mineralak eta zuntza) edo kopuru txikian izaten dituzte. 

• Hobe lekaleetatik proteina jasotzea animalietatik baino: lekaleak oso pro­tei­na-iturri ona dira, eta haragia baino mer­keagoa. 

• Gogoratu hidratatzeko erarik one­na ura hartzea dela: freskagarriek, au­rrez prestatutako zukuek eta edari al­ko­holdunek ez dute behar beste hi­dra­tatzen (batzuek kontrakoa lortzen dute), eta gainera ura baino garestiagoak eta kal­tegarriagoak dira. 

GURE BALIZKO ALIATUAK: mugi­ko­rreko aplikazioak.

Erosketak egiterakoan, arrakasta han­dia izaten ari dira mugikorreko app-ak. Alde batetik, dirua aurrezteko, produktu batek supermerkatu ezberdinetan dituen prezioak konparatzen dituztenak.

Bestalde, nutrizioko app-ak, eli­ka­gaia osasungarria den ala ez adieraz­ten dutenak, Nutriescore sistema (eli­ka­dura-konposizioaren araberako nu­tri­zio-semaforoa), NOVA sailkapena (pro­zesamendu mailaren araberakoa) edo/eta gehigarri kantitateak kontuan hartuta, besteak beste.

Aplikazio horiek erabilga­rriak izan daitezke, baina ez lirateke izan beharko gure erabakiak hartzeko irizpide bakarra: izan ere, osatu gabeko infor­mazioa ematen dute eta horrek balorazioak okerrak egitea eragin dezake.