Egun on. Buenos días

Erabiltzailearen aurpegia Juan Luis Goikoetxea 2022ko urr. 19a, 13:06
Daria Obymaha (www.pexels.com)

Irriño batek elektrizitatea baino gu­txiago balio du, baina beste hainbeste argi emaiten du (1). Nori ez zaio gozo goizeko kafe zu­rrutada edo agur egitean irribarrezko kei­nua? Hizkuntzara gatozenean, ostera, as­kotan esan Egun on eta erantzuten didate Buenos días. Erantzun didanak Buenos días ez dit alegrantziarik sortu; ez dauka euskaraz egiteko asmorik, badaki-eta neuk egin beharko dudala erdaraz. Se­gu­ru sentitzen da erdal erreinu ir­moan. Be­raz, euskaradunok elebidunak ala ele­bi­gunak gara? Ze, bera, erdalduna, ez da aldatzen; neu derrigortzen nau Ja­po­niako eshaku erreberentzia egitera.

Noren aurrean makurtzen gara es­ha­ku eginez? Eta noren aurrean ez gara ma­kurtzen?

EUSKARA ENTZUN BAI, ULERTU EZ prak­tikatzen duenaren aurrean makur­tzen gara: Nepomuceno jauna Meñakako Ma­ria andre euskaldunarekin ezkondu da. Emaztea kantaria da eta herriz herri da­bil abeslari. Domekaz, eguerdi aldera,  Pa­txo eta biok beraien etxera hurreratu ga­ra. Egin diogu galdeketa emazteari; oso interesgarria! Amaitzean, isil-isilik egon den senarrari itaundu dio Patxok:

–Ulertzen duzu euskara Nepo­mu­ce­no?

–Entzun bai, ulertu ez!

 

EUSKARA ENTZUN BAI, ULERTU ERE BAI dioenarekin ez gara makurtzen: Txo­rierriko auzo batean gertatua da. Txe­rria hil dutenez, ezagun asko elkartu di­ra baserriko atarian, abere gaixoari hil orduan eusteko -erruki barik eusteko-. Ostean, kopaua eta txakolina hartu eta ge­ro, taldeko bat bertsotan hasi da, in­dartsu. Bospasei kantatu dituenean, sue­te­tik agertu da hiriburuko Mauricio, eta tal­dekide batek galdetu dio:

–¿Mauricio, te gustan los bertsolaris o qué?

–Mucho, sobre todo cuando levantan la piedra hasta el hombro.

 

EUSKARA ENTZUN, ULERTU ETA ERA­­BIL­TZEN DUENA euskaltzalea da, geu­re kidea: euskaldunon artean, euskal­dun berriak eta euskaldun zaharrak bi­zi gara. Euskaldun zaharren artean bi mo­tatakoak, behintzat, badira: ba­tzuk gu­raso erdaldunen seme-alaba eus­kaldun zaharrak; besteak: guraso eus­kaldunen se­me-alaba euskaldun za­ha­rrak, den-de­nak euskaldunak.

Argi-argi adierazi behar dugu BERBA­LA­GUNeko ikasleak pozgarriak direla eus­kal­dunontzat. Imanol Berriatuak(2) ho­ne­la idatzi zuen: “Gure gazte askok ez dute amets egiten. Ez dute herriaren deia entzuten. Entzumena galdu dute. Ez di­tuzte egunsenti berriaren izpiak ikus­ten. Ikusmena galdu dute. Itxaropena gal­du dute. Zahartu egin dira gaztaroan. Bai­na euskaltegietako neska-mutilen pen­tsamenduak berriro ekarri dit poza eta alegrantzia”. 

 

EUSKARA ONDO DAKITENAK, BAINA ERDAL ZALEAK DIRENAK: “Unas dicen que sí, otros dicen que no” izan zen Bilboko gotzain baten erantzuna –parkatu, izen-deiturak ez esatea–. Bileraren ostean ho­laxe itaundu zioten gotzainari:

–Berorrek badaki euskaraz?

Eta erantzuna:

–Unos dicen que sí y otros dicen que no.

Beraz, elebidunak ala elebigunak ga­ra euskaldunok? Kanabera biguna da, bai­na okertu arren, ez da apurtzen; be­rriro jartzen da tente, haize bolada igaro ondoren.

 

 

(1) Abbé Pierre, HERRIA aldizkaria. Baiona, 3657 zenbakia. 2022ko irailaren 22koa.

(2) Imanol Berriatua. Ikasle Israelen. 1. Maila. Zarautz, 1982.

Zenbait Derio

Txorierriko albiste garrantzitsuak eta azken ordukoak jaso gura dituzu Whatsapp bitartez?

WHATSAPP: Bidali ALTA hitza 747 406 561 telefono zenbakira.

Izan zaitez berriemale ere. Bidali zure argazkiak, bideoak eta berriak.

Hilero lagun birentzako bazkaria zozkatuko dugu alta hartzen dutenen artean (Baserri Antzokian).